Idea zrównoważonego rozwoju towarzyszy społeczeństwu już od wielu lat. W 1987 roku jej koncepcję przedstawiono w Raporcie Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju. Zrównoważony rozwój zakłada solidarność międzypokoleniową, a więc obecne pokolenia podczas realizacji swoich potrzeb powinny brać pod uwagę potrzeby przyszłych. To jednak nie wszystko. W tej idei nie chodzi jedynie o ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko i gospodarkę, ale również o napędzanie pozytywnych procesów, które przyniosą korzyści wszystkim mieszkańcom Ziemi.
Na czym polega zrównoważony rozwój?
Definicja zrównoważonego rozwoju została ujęta w Raporcie Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju, gdzie zrównoważony rozwój jest opisany jako „taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie”. Chodzi tu więc o solidarność pomiędzy ludźmi żyjącymi współcześnie a tymi, którzy dopiero się urodzą.
Zasada zrównoważonego rozwoju wymaga odpowiedzialności za działania podjęte w kontekście gospodarki, ekonomii czy środowiska naturalnego. Aby działać odpowiedzialnie niezbędne jest zdobycie cennej wiedzy, która ułatwi podejmowanie konkretnych decyzji gospodarczych. Taka wiedza pomoże podejmować konkretne decyzje, np. związane z wyborem rządzących oferujących w swoich programach rozwiązania na rzecz ekologii i przyrody, ale też ułatwi codzienne życie. Mając świadomość jak bardzo szkodliwe dla całej przyrody, w tym też dla człowieka, jest w skali gospodarstwa domowego np. palenie śmieci w piecu, a w skali globalnej branże przemysłowe, generujące duże ilości zanieczyszczeń. Stąd też za zasadą zrównoważonego rozwoju podąża często propagowanie zachowań ograniczających nadmierną konsumpcję.
Początkowo w kontekście zasady zrównoważonego rozwoju mówiono jedynie o potrzebie ograniczanie negatywnego wpływu gospodarki na środowisko naturalne. Dziś w dyskusji związanej ze zrównoważonym rozwojem mowa nie tylko o ochronie środowiska, ale też o kwestiach postępu społecznego oraz wzrostu gospodarczego. Te trzy elementy są ze sobą wzajemnie połączone i razem mogą doprowadzić do dobrobytu obecnych i następnych pokoleń.
Zasada zrównoważonego rozwoju w polskiej Konstytucji
O zasadzie zrównoważonego rozwoju mowa także w art. 5 Konstytucji RP, który stanowi, że: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”.
W tym miejscu ustawa zasadnicza wskazuje, że obowiązkiem państwa jest taka ochrona środowiska, w której bierze się pod uwagę potrzeby teraźniejszych i przyszłych pokoleń.
Zasada zrównoważonego rozwoju w ochronie środowiska
To główny aspekt, na który zwraca się uwagę mówiąc o kwestii zrównoważonego rozwoju. Do utrzymania całego ekosystemu niezbędna jest chociażby ochrona pszczół, które są gatunkiem strategicznym do zapylania roślin. Niestety, w wyniku negatywnego wpływu człowieka na środowisko, te owady wymierają. Chcąc więc zatroszczyć się o pszczoły nie wystarczy tylko zwiększać liczby pasiek w okolicy, ale trzeba działać u podstaw, tzn. najpierw zadbać o to, by środowisko było bardziej przyjazne niż obecnie dla pszczół i innych owadów zapylających. Wówczas nie trzeba będzie podejmować działań ratujących, bo owady same sobie poradzą.
Czy rozwój zrównoważony jest możliwy?
Koncepcja zrównoważonego rozwoju to ideał, do którego można dążyć. To wzór, którym trzeba kierować się budując nowoczesne społeczeństwa. Oczywiście, realizacja wszystkich postulatów może zająć wiele lat, ale warto podjąć wysiłek dla lepszego życia całej ludzkości.
Pierwsze działania są już podejmowane. „Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju – 2030”, którą przyjęły 193 państwa członkowskie ONZ zawiera 17 celów i 169 zadań do realizacji. Wśród nich znalazły się takie kwestie jak: wyeliminowanie ubóstwa i głodu na świecie, zrównoważona konsumpcja i produkcja, a także zarządzanie surowcami naturalnymi, dbanie o rozwój technologiczny zgodny z naturą, budowanie społeczeństwa wolnego od strachu i przemocy, stawianie na globalną solidarność państw w trosce o dobrobyt ludzkości.
